Algemene beschrijving

Het kasteel van Bomal, in klassieke stijl, ligt op een heuvel boven meerdere terrassen en domineert de vallei van de Ourthe.
Na 1713 zijn de “Cassals” en “Haymes” de laatste heren tot de revolutie. Jean-Baptiste de Hayme was meerdere malen burgemeester van Luik tussen 1762 en 1787; hij was het die het huidige kasteel liet bouwen (tussen 1774 en 1776).
Bomal heeft dus meerdere kastelen of herenhuizen gekend: Bomal-la-Grande had er twee, het waren buren, en gelegen vlakbij het huidige kasteel dat één van de twee verving (de belangrijkste). Dit huis bleef bestaan na de ruïne van het andere (fout in het onderhoud). Het tweede huis werd vervangen door een groot huis dat waarschijnlijk de boerderij Houard is geworden. Petit-Bomal had haar versterkt huis dat tegenwoordig een boerderij is geworden. Het “forte-maison” van Froidcourt, eigendom van de familie van Hodister in de 16e eeuw is volledig verdwenen, en was gelegen op de helling van Hodister, tegenover het huidige postkantoor.
Na lang één van de noordelijke grenzen van het Graafschap en het Groothertogdom Luxemburg te zijn geweest, wordt Bomal in 1795, met Juzaine, Izier en Villers de meridionale grens van het Franse departement van de Ourthe, kanton van Ferrières (Barvaux, Durbuy, Tohogne,… hoorden bij het departement van Samber en Maas). In 1814 werden de twee departementen gefuseerd en vormen het departement van Maas en Ourthe. Op 2 oktober 1815 werd dit departement tijdelijk toegevoegd tot de Provincie Luik van het Koninkrijk der Nederlanden.
In 1818 maakte een Koninklijk Besluit (Hollands) Bomal en enkele andere dorpen los van de provincie Luik, om het bij het Groothertogdom Luxemburg te voegen. Juzaine werd een onafhankelijke gemeente met daarbij Bomal-la-Petite, tot het op 2 januari 1823 bij Bomal gevoegd werd. Ozo werd ook bij Bomal gevoegd van 1823 tot 1826.
In 1831, bij de onafhankelijkheid van België, worden Bomal en het westelijke deel van het Groothertogdom Luxemburg Belgisch. De gemeente Bomal maakt deel uit van het gerechtelijk kanton van Durbuy, van de kantonschutterij van Barvaux, opgenomen in het gerechtelijk arrondissement van Marche-en-Famenne, provincie Luxemburg.
In 1840 gingen enkele grensdorpen van de nieuwe provincie Luxemburg die behoorden tot het district van Luik (decanaat van Ouffet) naar het district van Namen (decanaat van Durbuy, en vervolgens in 1933, van Barvaux).
In 1977, tijdens de fusie van de gemeentes, werd Bomal samengesteld uit Boclinville, Bomal, Juzaine, Herbet, Petit-Bomal en Saint-Rahy. Dat wat het “Grand-Barvaux” moest zijn, werd “la Ville de Durbuy”. Bomal bezit sindsdien het gebouw van het sociale zorgcentrum (CPAS) van de nieuwe entiteit van de twaalf oude gemeentes.
(Tekstbron: Syndicat d’Initiative van Bomal).